Ngày nước thế giới 2025: Bảo tồn các dòng sông băng vì phúc lợi nhân loại
Không chỉ góp phần điều hòa khí hậu, sông băng còn cung cấp các nguồn nước thiết yếu cho con người. Tuy nhiên, biến đổi khí hậu và gia tăng khí thải nhà kính đang khiến các sông băng tan chảy nhanh hơn, gây nên nhiều hệ lụy. Trong bối cảnh đó, Liên Hợp Quốc công bố 2025 là Năm quốc tế bảo tồn sông băng, kèm theo tuyên bố Ngày nước thế giới năm nay có chủ đề Bảo tồn các dòng sông băng. Đây là dịp nâng cao nhận thức toàn cầu về vai trò của sông băng, tuyết và băng đối với khí hậu và chu trình thủy văn, cũng như tác động kinh tế, xã hội, môi trường.
Hàng trăm nghìn sông băng trên thế giới đang lưu trữ khoảng 70% lượng nước ngọt của hành tinh, cung cấp nước cho khoảng 2 tỷ người trên toàn cầu. Thế nhưng, những năm gần đây, số lượng sông băng đang bị thu hẹp, gây khủng hoảng nghiêm trọng về môi trường và nhân đạo.
Đáng lo ngại, băng tan sẽ làm thay đổi tính khả dụng và chất lượng nước ở hạ lưu, gây ra những tác động đến hệ sinh thái và các ngành thủy sinh bao gồm nông nghiệp và thủy điện. Các hiện tượng này đi kèm với lở đất, tuyết lở, lũ lụt và hạn hán trong ngắn hạn, cũng như mối đe dọa lâu dài đối với an ninh nguồn cung cấp nước cho hàng tỷ người.
Sự tan chảy nhanh chóng của các sông băng đang là hệ quả trực tiếp của biến đổi khí hậu và gia tăng khí thải nhà kính. Hoạt động của con người đã góp phần làm tăng nhiệt độ toàn cầu, đẩy nhanh quá trình tan chảy này. Vào năm 2023, các sông băng trên thế giới đã mất đi khối lượng lớn nhất trong vòng 5 thập kỷ qua.
Một trong những cảnh báo đáng lo ngại là 50 di sản thế giới được UNESCO công nhận đang chứa các sông băng. Nếu tình trạng này tiếp diễn, đến năm 2050, khoảng 1/3 trong số đó có thể biến mất hoàn toàn. Mặc dù các nỗ lực kìm hãm nhiệt độ tăng có thể cứu vãn tình hình tại một số nơi, nhưng điều này sẽ đòi hỏi phải duy trì nhiệt độ toàn cầu dưới 1,5°C so với mức trước thời kỳ công nghiệp.
Các chuyên gia cảnh báo rằng việc khôi phục các sông băng sẽ mất nhiều thập kỷ, đòi hỏi những thay đổi chính sách khẩn cấp, các kỹ thuật đo lường tốt hơn và thiết lập các hệ thống cảnh báo sớm về thiên tai. Ngoài ra, các cơ quan Liên hợp quốc cũng đang kêu gọi cắt giảm ngay lập tức và bền vững lượng khí thải nhà kính để chống lại tình trạng băng tan đang diễn ra nhanh chóng, cũng như các tác động rộng hơn đến môi trường.
“Việc bảo tồn các sông băng là một trong những thách thức cấp bách nhất của nhân loại. Những khối băng cổ đại này không chỉ là nước đóng băng - chúng là người bảo vệ lịch sử khí hậu của hành tinh chúng ta, là nguồn sống của hàng tỷ người và là nơi linh thiêng đối với nhiều nền văn hóa. Sự biến mất nhanh chóng của chúng là lời nhắc nhở rõ ràng rằng chúng ta phải hành động ngay bây giờ”, Audrey Azoulay, Tổng giám đốc UNESCO cho biết.
Nguồn Tổng hợp